لوله کشی آب و فاضلاب

نکات نظارت بر لوله کشی فاضلاب و هواکش

نظارت بر لوله کشی فاضلاب و هواکش

۱-     آیا جنس لوله های فاضلاب و هواکش آن درست است؟

• جنس لوله های فاضلاب می تواند چدنی، فولادی گالوانیزه، PVC ، PE، و PP باشد. استفاده از لوله های مستعمل مجاز نیست.

•کاربرد لوله های فولادی گالوانیزه در خاک (زیر کف پایین ترین طبقه یا در محوطه) مجاز نیست.

•لوله و فیتینگ پلی وینیل کلراید (PVC) باید از نوع سخت و طبق استانداردهای درج شده در مبحث ۱۶ باشد. در استانداردEN1329 لوله های با علامت “B”برای نصب در طبقات و لوله های با علامت “D” برای دفن در خاک و لوله های با علامت“BD” برای نصب در طبقات ساختمان یا دفن در خاک اختصاص دارد.

• در استاندارد ISO3633 لوله های با علامت A برای لوله کشی آب باران و هواکش فاضلاب و لوله های با علامت B برای لوله کشی فاضلاب، هواکش فاضلاب و آب باران اختصاص دارد.

• لوله و فیتینگ پلی اتیلن با چگالی بالا (PE) طبق استانداردهای مندرج در مبحث ۱۶ باشد در استاندارد EN1519 لوله های با علامت “B” برای نصب در طبقات و لوله های با علامت “BD” برای نصب در طبقات و نیز دفن در خاک (در زیر کف پایین ترین طبقه ساختمان) اختصاص دارند.

• لوله و فیتینگ پلی پروپیلن (PP) که اتصال لوله به لوله یا لوله به فیتینگ در آن از نوع نر و مادگی (PUSH FIT) و به کمک حلقه لاستیکی است باید طبق یکی از استاندارد های مندرج در مبحث ۱۶ بوده و در استاندارد EN1451 علامت های B وD و BD مانند استاندارد EN1329 می باشد.

۲-     آیا لوله ها استاندارد هستند؟

۳-      آیا لوله ها از نظر ظاهر تمیز و نو و بی عیب هستند و به طور مثال آثاری از سوختگی در آنها دیده نمی شود؟

۴-      آیا از تکنولوژی جدید بهره گرفته شده است؟

اتصالات silent

بر روی اتصالات بی صدا (silent) رینگ هایی وجود دارد که باعث:

۱-  کاهش سرو صدا ناشی از عبور سیال می شوند. VOICE DAMPING

۲- افزاییش مقاومت حلقوی اتصال HIGH RING STIFFNESS

۳- افزایش استحکام در برابر تنش های وارده به شبکه فاضلابی

۴-  افزایش مقاومت مکانیکی در بخش زاویه ای اتصال

اتصالات با شیب خود تمیزی ۲٫۵ درجه

۱-     باعث تسهیل حرکت فاضلاب درون لوله و اتصال می شود.

۲-     عدم انسداد شبکه در اثر رسوب فاضلاب

PG VENT یا ورودی اتوماتیک هوا

ورودی اتوماتیک هوا در دو سایز ۵۰ و ۶۰ میلیمتر موجود می باشد که جهت نصب در سیستم فاضلاب ساختمان طوری طراحی گردیده است که امکان ورود هوا را به طور آزاد به سیستم لوله کشی فراهم ساخته و از بازگشت بو و گازها در جهت مخالف به درون ساختمان ممانعت به عمل می آورد.

دریچه ورودی هوا با استفاده از نیروی گرانشی، همانند یک شیر یکطرفه هوا عمل می کند. هنگامی که فاضلاب یا آب از لوله پایین می رود یک فشار منفی (خلا)بعد از سیفون ایجاد شده که این فشار منفی درز گیر لاستیکی بوگیر را بالا برده و به هوا اجازه ورود داده در نتیجه به فاضلاب و پساب ها اجازه حرکت و عبور راحت تر از لوله را می دهد و فشار داخل شبکه با بیرون تعدیل می گردد.
زمانی که فشار منفی تمام می شود، درزگیر لاستیکی سر جای خود برگشته و از نفوذ هوای نا مطبوع چاه به محیط آپارتمان جلو گیری می کند.

مزایای استفاده از PG VENT یا ورودی اتوماتیک هوا

۱-  تسریع در حرکت فاضلاب

۲-  صرفه جویی در هزینه ها به علت حذف ونت های فرعی
۳- جلوگیری از کم شدن آب گیری سیفون
۴- ممانعت از برگشت معگوس هوای درون سیستم فاضلابی به درون ساختمان
۵- تهویه و تمیز کردن هوای درون فاضلاب از طریق ونت اصلی

انشعابگیر Easy Branch

اتصالی جهت برقراری ارتباط بین فاضلاب شهری و خانگی و همچنین ایجاد انشعابی حدبد و آسان

مزایای استفاده از انشعابگیز
۱- یک تکه بودن بدنه اصلی
۲- تحمل حداقل فشار کاری برابر با ۰٫۵ بار
۳- آب بندی کامل در محل انشعاب توسط واشر لاستیکی
۴- تولید کلیه قطعات از PVC-U و بدون هیچ خوردگی
۵- امکان تعویض کلیه قطعات با توجه به رزوه های بودن انشعابگیر
۶- نصب بسیار آسان و گرفتن انشعاب به صورت چسبی و پوش فیت
۷- قابلیت نصب بر روی لوله های مختلف
۸- گرفتن انشعاب های ۱۱۰، ۱۲۵، ۱۶۰ میلیمتری بر روی لوله های با قطر های مختلف

منهول

منهول به عنوان دریچه ای جهت بازدید از سیستم فاضلاب،همراه با سه ورودی و یک خروجی با سایز بزرگتر بوده که در یک نقطه کلیدی از سیستم فاضلاب نصب شده و امکان یکی کردن انشعاب ها و یا ایجاد انشعاب های جدید یا تغییر جهت در انشعاب را برای ما فراهم می سازد.

با جا به جا کردن درب منهول براحتی امکان چک کردن موقعیت درونی آن و مسیر های ورودی جریان فاضلاب و انسدادهای احتمالی و اثبات وجود ورودی اضافه جهت انشعاب جدید را قراهم می سازد، چرا که معمولا هر کدام از ورودی های اضافه از بیرون با یک مسدود کننده بسته شده تا از ورود شن و ماسه و گل و لای به درون دریچه جلوگیری کند. درب منهول با قابلیت تنظیم ارتفاع دلخواه جهت قرار گرفتن منهول در عمق مورد نظر خاک، امکان بازدید های دوره ای و رفع انسداد های احتمالی را فراهم می آورد.
استفاده از منهول با درب مربوطه از جنس PVC در کف پارکینگ یا حیاط بدون هیچ گونه نگرانی در مقابل تردد خودروهای سواری و افزایش استحکام با بکارگیری درب های چدنی در مکان هایی که احتمال تردد خودروهای سنگین وجود دارد.

مزایا و کاربرد های منهول:

۱- قابلیت یکی سازی فاضلاب چند واحد آپارتمان در یک مسیر خروجی
-۲ بکارگیری منهول های سایز کوچک در مصرف فاضلاب خانگی
۳- تسریع در عملیات نصب
۴- امکان بازدید دوره ای آن توسط دریچه بازدید و درب منهول
۵- جایگزینی مناسب برای منهول های بتنی و آجری با داشتن مزایایی چون تسریع در عملیات نصب، سبکی وزن، افزایش سهولت جریان عبور سیالات، کاهش هزینه

شیر های یک طرفه

مزایای استفاده از شیر یکطرفه:
۱- ایمن نگه داشتن ساختمان از برگشت فاضلاب شهری به خانگی
۲- از ورود حشرات و جانوران به فاضلاب خانگی جلوگیری می کند
۳- قابلیت بسته شدن با آب بندی کامل
۴- ایجاد یک انشعاب پیش بینی
۵- فراهم آوردن امکان بازدید های دوره ای و تعمیرات احتمالی

دلایل برگشت فاضلاب به سیستم فاضلاب خانگی
۱- بالا آمدن سطح آب فاضلاب به علت بارندگی شدید
۲- انسداد یا انفجار لوله ها یا خرابی سیستم فاضلاب شهری
۳- انسداد لوله یا انحراف بدلیل عملیات تعمیر

گالی (Gally)

گالی می تواند همزمان به جای چهار اتصال کفشور، منهول، سیفون و دریچه بازدید کارایی داشته باشد. محل قرارگیری آن در کف آشپزخانه، حمام، دستشویی و پارکینگ می باشد. خشاب درون این اتصال همانند سیفون عمل کرده، مانع برگشت بو به محیط شده و به راحتی از اتصال جدا و امکان رفع هر گونه انسداد را ایجاد می کند، خروجی این اتصال سایز ۱۱۰ و ورودی های آن در دو سایز ۵۰ و ۶۳ میلیمتر تولید می گردد.

مزایای استفاده از گالی

۱- در هنگام پس زدگی فاضلاب در شبکه، کف شور روی گالی به صورت سوپاپ عمل کرده و مانع از ورود فاضلاب به داخل ساختمان می گردد.

۲- امکان بازدید دوره ای را از طریق کف شور فراهم می سازد.
۳- امکان اضافه کردن ورودی جهت انشعاب جدید
۴- گالی در بخش سیفون به شکل تله گیر عمل کرده و مانع خروج اشیاء فلزی می گردد که این امر باعث می شود از طریق دریچه بازدید این اشیاء برای بیرون آوردن قابل دسترسی باشد.

اتصالات تمام سر کوپله

مزایای استفاده از اتصالات تمام کوپله
۱- نصب سریع تر و آسان تر سیستم فاضلاب
۲- عدم نیاز به داغ کردن لوله یا اتصال
۳- کاهش هزینه های نصب
۴- کاهش تعداد اتصالات

کوپلینگ

کاربرد های کوپلینگ
۱-  عدم نیاز به داغ کردن لوله های جهت ارتباط آنها
۲- استفاده از کوپلینگ های تعمیری جهت ترمیم لوله های آسیب دیده و اضافه کردن اتصال جدید
۳- استفاده از کوپلینگ های انبساطی جهت رفع انبساط و انقباض سیستم فاضلاب و نشت ساختمان

توجه:
استفاده توامان از روش چسبی و پوش فیت در ساختمان باعث بالا رفتن کیفیت کار لوله کشی فاضلاب می گردد.

عیوب استفاده از روش پوش فیت
۱- بالا رفتن هزینه نصب در شبکه افقی به علت استفاده از بست های زیاد
۲- خارج شدن سطح مقطع لوله و اتصالات از حالت حلقوی و عدم آب بندی

عیب استفاده از روش چسبی
در طول های عمودی (بخش رایزر و داکت) به علت نشت ساختمان و انبساط و انقباض باعث شکستگی لوله می گردد. پس بهتر است از روش چسبی جهت اتصال کلیه شبکه های افقی با طول کوتاه و یا مدفون در مصالح ساختمانی بهره برده شود و استفاده از اتصالات پوش فیت در طول های عمودی یا حد اقل یک کوپلینگ انبساطی محدود شود.

۵-      آیا حداقل قطر لوله های فاضلاب ۲ اینچ رعایت شده است؟

۶-      استفاده از لوله گالوانیزه برای انتقال فاضلاب سنگین مجاز نیست، این موضوع رعایت شده است؟

۷-     آیا برش لوله ها درست است و عمود بر محور طولی لوله صورت گرفته است؟

۸-     آیا در اتصال PUSH FIT بست نگهدارنده مناسب در اطراف اتصالات اجرا شده است؟

۹-     آیا سایز لوله های فاضلاب و هواکش مطابق نقشه طراحی می باشد؟

حد اقل قطر لوله هواکش فاضلاب ۱/۴-۱ اینچ باید باشد.

۱۰- آیا انتهای ونت بدرستی به فضای آزاد هدایت شده است؟

الف: دهانه انتهای لوله هواکش روی بام باید به سمت بالا باشد. (عصایی نباشد)

ب: انتهای بالای لوله هواکش روی بام باید دست کم ۳۰ سانتی متر از کف تمام شده در نقاط خروج لوله هواکش، بالاتر باشد. این ارتفاع در نقاط سردسیر با توجه به حداکثر ارتفاع برف، افزایش می یابد.

ج: اگر از بام برای سکونت، اقامت، کار استفاده شود باید انتهای لوله هواکش دست کم ۲٫۲ متر از کف تمام شده بام بالاتر رود.

د: انتهای لوله هواکش باید در محلی قرار گیرد که گازهای خروجی از دهانه آن به داخل فضای ساختمان نفوذ پیدا نکند.

ر: انتهای هواکش نباید مستقیما زیر هیچ در، پنجره های بازشو یا دهانه های ورود هوای سیستم تعویض هوای ساختمان قرار گیرد.

س: فاصله افقی انتهای لوله هواکش از هر در، پنجره بازشو یا دهانه ورود برای سیستم تعویض هوای ساختمان باید دست کم ۳ متر باشد مگر آنکه انتهای لوله هواکش دست کم ۶۰ سانتی متر بالاتر از آن نقاط قرار گیرد.

و: انتهای لوله هواکش نباید در داخل شافت یا دودکش ساختمان رها شود و از شافت یا دودکش های ساختمان نباید به عنوان هواکش شبکه لوله کشی فاضلاب ساختمان استفاده شود.

ه: انتهای لوله هواکش روی بام یا دیوار خارجی ساختمان باید با توری مقاوم در برابر زنگ زدن و ورود حشرات حفاظت شود.

۱۱- آیا در لوله کشی هواکش فاضلاب، انشعابهای افقی هواکش فاضلاب ارتفاع کافی از لبه سرریز را دارند؟

۱۲- آیا لوله های افقی فاضلاب شیب کافی را دارند؟

• شیب لوله های افقی فاضلاب ساختمان حد اکثر ۴ درصد و حد اقل ۰٫۵ درصد می باشد. شیب زیاد باعث پدیده سیفوناژ شده که عمق آب بند سیفونها را می شکند و آب سیفون ها را خالی می کند، همچنین فاضلاب سنگین برجا می ماند، شیب کم هم که ماتع تخلیه فاضلاب می گردد، شیب لوله می بایستی در جهت دور کردن فاضلاب باشد. حد اقل شیب لوله های فاضلاب داخل ساختمان ۲ درصد می باشد.

۱۳- آیا لوله های عمودی هواکش فاضلاب در پایین ترین قسمت به لوله های فاضلاب با زاویه ۴۵ درجه متصل شده است؟

۱۴- آیا جنس و کیفیت چسب در لوله کشی PVC مناسب است؟

چسب به کار برده شده باید استاندارد بوده و پیمانکار لوله کش در بکارگیری آن دقت لازم را به کار برده باشد. برای پی بردن به کیفیت چسب بعد از اجرای لوله کشی فاضلاب و پیش از پوشاندن روی لوله ها، تست صورت می گیرد.
تست فاضلاب در دو مرحله انجام می شود.تست اولیه یا تست لوله کشی و تست نهایی یا تست بعد از نصب لوازم بهداشتی.
تست لوله کشی ممکن است با آب یا هوا انجام شود. در تست لوله کشی با آب بهتر است قسمت به قسمت با دریچه های بازدیدی که از قبل روی لوله قائم فاضلاب در هر طبقه پیش بینی شده صورت بگیرد.

به این نحو که از وسیله ای با نام استپر کمک گرفته که داخل دریچه بایدید نموده و مسیر عمودی لوله فاضلاب مسدود می گردد. بعد از کفشوی، داخل لوله های فاضلاب آب پر کرده و ۱۵ دقیقه سیستم را تحت فشار قرار میدهیم.، اگر سطح آب داخل کفشوی تغییر نمود و کمتر شد و یا از اتصالات نشتی داشتیم اتصال ضعیف یا قطعه معیوب را باید ترمیم و تعویض نمود و مجددا آزمایش با آب تکرار گردد. در این روش آزمایش شبکه لوله کشی فاضلاب باید جدا از شبکه لوله کشی هواکش انجام گیرد.

۱۵- در لوله کشی چدنی، آیا نحوه اتصال (با کنف تاب داده شده و سرب مذاب) درست است؟

۱۶-  در لوله کشی چدنی، دمای سرب مذاب مناسب است؟

۱۷- در لوله کشی چدنی، آیا کیفیت طنابهای کنفی مناسب است؟

۱۸- آیا دستگاه گرم کننده PE (دستگاه اتو) کالیبره و در دمای مناسبی به کار گرفته شده است؟

۱۹- در لوله کشی PE آیا نحوه اتصال لوله ها درست انجام شده است؟

۲۰- آیا کلیه ونت ها اجرا شده است؟

۲۱- آیا بست ها در فواصل مناسبی نصب شده است؟

۲۲- آیا دریچه بازدید بر روی رایزرهای فاضلاب گذاشته شده است؟

۲۳- آیا ارتفاع دریچه بازدید فاضلاب از کف مناسب است؟

• محل دریچه بازدید در لوله قائم بین طبقات در نقاطی که برای آزمایش با آب دریچه دسترس لازم است و در پایین ترین قسمت لوله قائم فاضلاب قبل از زانوی پایین لوله است.

۲۴- آیا روی لوله های افقی اصلی فاضلاب دریچه بازدید تعبیه شده است؟

• روی لوله افقی اصلی به فاصله هر ۳۰ متر از یکدیگر و روی لوله افقی در نقاط تغییر شیب و نیز تغییر زاویه اگر بیش از ۴۵ درجه باشد لازم است دریچه بازدید تعبیه شده باشد.

۲۵- آیا روی لوله افقی فاضلاب بعد از خروج از ساختمان دریچه بازدید تعبیه شده است؟

نصب دریچه بازدید در فضاهای تهیه مواد خوراکی (مانند نانوایی، قصابی، شیرینی پزی و فضاهای پحت و پز) مجاز نیست.

۲۶-  در صورت عدم وجود شبکه فاضلاب شهری، آیا لوله کشی به نحوی انجام شده است که در آینده قابلیت اتصال به سیستم شبکه شهری را داشته باشد.

۲۷- آیا در صورت اجرای دوخم در طبقات میانی، فاصله ارتفاعی اتصال فاضلاب طبقه ای که دوخم در آن اجرا شده است به بعد از دوخم درست است؟

• اگر تغییر امتداد لوله قائم فاضلاب نا گزیر باشد لوله قائم فاضلاب باید با دوخم اجرا شود، دوخم ممکن است قائم یا افقی باشد . دوخم قائم در حالتی است که تغییر امتداد لوله نسبت به امتداد قائم مساوی یا کمتر از ۴۵ درجه باشد. اگر تغییر امتداد لوله نسبت به امتداد قائم بیش از ۴۵ درجه باشد دوخم افقی نامیده می شود. دوخم قائم می تواند بدون هواکش اجرا شود ولی نصب هواکش در بالا و پایین دوخم افقی الزامی است مگر این که تعداد طبقات بالای دوخم کمتر از ۵ طبقه باشد. در محدوده ۶۰ سانتی متر بالا و پایین دوخم نباید هیچ شاخه افقی فاضلاب به لوله قائم و یا دو خم متصل شود. زاویه اتصالات دوخم در بالا و پایین که بین لوله قائم فاضلاب و قسمت افقی دوخم قرار دارند نباید از ۴۵ درجه بزرگتر شود.

۲۸- در صورتی که لوله فاضلاب در محوطه خصوصی ملک مدفون و در کنار لوله آب باشد، آیا شرایط استاندارد لحاظ شده است؟

• لوله فاضلاب باید دست کم ۳۰ سانتی متر پایین تر از لوله آب باشد و در صورت اجرای هم سطح حد اقل فاصله افقی بین دو لوله نباید کمتر از ۳ متر باشد.

مهم نیست اکنون زندگیم چگونه می گذرد، عاشق آن خاطراتی هستم که تصادفی از ذهنم عبور می کنند و با عث لبخندم می شوند.

۲۹- آیا ارتفاع بین لوله افقی فاضلاب پایین ترین طبقه متصل شونده به لوله قائم تا زانوی لوله قائم فاضلاب صحیح است؟

• در ساختمان های تا ۳ طبقه، آخرین و پایین ترین شاخه افقی فاضلاب که به لوله قائم متصل می شود باید دست کم ۴۵ سانتی متر بالاتر از زیر زانویی پایین لوله قائم باشد. در ساختمان های بلند تر از ۳ طبقه تا ۵ طبقه این فاصله باید دست کم ۷۵ سانتی متر و در ساختمان های بلندتر از ۵ طبقه باید برابر ارتفاع یک طبقه باشد.

۳۰- آیا بعد از زانویی پایین لوله قائم فاضلاب هر شاخه افقی در فاصله استاندارد به لوله افقی اصلی فاضلاب وصل شده است؟ فاصله استاندارد ۱۰ برابر قطر لوله می باشد.

۳۱- آیا فاصله افقی و عمودی انتهای ونت از تجهیزات مکنده و کولر و هواساز و دریچه های باز شو مناسب است؟

می دانیم که:

•هر شبکه لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان که فاضلاب توالت هم داشته باشد باید دست کم یک سیستم هواکش داشته باشد. این سیستم هواکش می تواند هواکش لوله قائم فاضلاب یا لوله قائم هواکش فاصلاب باشد. این لوله هواکش اصلی باید در نقطه ای به شبکه لوله کشی فاضلاب بهداشتی ساختمان متصل شود که قطر نامی آن کمتر از ۸۰ سانتی متر یا ۳ اینچ نباشد.

• چند لوله قائم هواکش ممکن است در بالاترین طبقه و پیش از خروج از ساختمان به هم متصل شوند و از یک نقطه خارج شده تا هوای آزاد ادامه یابند در این حالت اندازه قطر نامی لوله افقی که چند لوله قائم هواکش را به هم متصل می کند باید بر مبنای مجموع DFU لوازم بهداشتی که به کل لوله های قائم فاضلاب متصل شده اند صورت گیرد و طول لوله هواکش برای تعیین قطر نامی لوله افقی برابر فاصله دورترین نقطه اتصال لوله هواکش به پایین ترین قسمت لوله قائم فاضلاب تا دهانه لوله هواکش در هوای آزاد، اندازه گیری شود.