پیمانکار آسفالت شمال
پیمانکار اسفالت شمال | پیمانکار اسفالت در شمال | پیمانکار اسفالت در شمال مازندران | آسفالت شمال | پیمانکار اسفالت شمال | پیمانکار اسفالت در شمال استان مازندران در شهرهای آمل-سرخرود-نور-بابل-بابلسر-فریدونکنار- محمودآباد-نور و رویان-نوشهر و چالوس تا رامسر
گروه فنی مهندسی ویلا تک پیمانکار آسفالت در شمال مازندران
گروه فنی مهندسی ویلا تک در مازندران در زمینه راه سازی و آسفالت گرم و سرد به صورت مکانیزه و دستی و جدول کشی راه ها و شهرکها فعالیت داشته و آماده ارائه خدمات در این زمینه به هم استانیهای عزیز به خصوص شهرهای آمل – محمودآباد – سرخرود – بابلسر – بهنمیر – فریدونکنار – نور و رویان – نوشهر و چالوس – عباس آباد تنکابن تا رامسر می باشد
تلفن جهت سفارش ۰۹۱۱۵۷۰۶۵۴۸حبیبی
ادرس دفتر مرکز در مازندران: محمودآباد سرخرود
آسفالت چیست؟
آسفالت مادهای سیاه، چسبناک و بسیار چسبنده یا شبه جامد میباشد. آسفالت مادهای ترکیبی است که از مخلوط کردن شن و ماسه و قیر ساخته میشود و در ساخت جاده، باند فرودگاه و پشت بام ساختمانها به کار گرفته میشود.در این مقاله به معرفی انواع آسفالت پرداخته شده است.
بتن آسفالتی
بتن آسفالتی ، پوسته متراکم و سیاهرنگی است که قسمت عمده و بطور کلی استخوان بندی آن را مصالح سنگی دارای دانه بندی پیوسته (با کمترین فضای خالی) تشکیل میدهد و ذرات آن به توسط قیر به هم چسبیدهاند. بتن آسفالتی جسم همگن و توپری است که خود بار میبرد، مقاومت برشی نسبتا زیاد دارد، در برابر عوامل جوی و چرخ وسایل نقلیه پایداری میکند و نیاز به تعمیر همیشگی ندارد.
به عبارت دیگر بتنی است که در آن ، به جای دوغاب سیمان ، قیر بکار رفته است و برای پر کردن هر چه بیشتر فضاهای خالی آن از گرد سنگ استفاده شده است. بتن آسفالتی را به روش گرم و معمولا در ماشینهای خودکار ساخته و مخلوط میکنند و سپس در سطح راه پخش نموده و میکوبند. آسفالت را تا ۴ یا ۵ سانتیمتر در یک قشر و کلفت تر از آن را در بیش از یک قشر میسازند.
ویژگیهای آسفالت در قسمتهای مختلف راه :
معمولا قشرها از رویه و آستر تشکیل میشود. لایه رویی که تحت تاثیر عوامل جوی و چرخ وسایل نقلیه است، باید از جنس ممتاز ساخته شود. یکی از وظایف اصلی لایه زیرین که در روی پی (زیرسازی) راه قرار میگیرد و ممکن است خود از یک یا چند لایه درست شده باشد، انتقال بار از رویه به زیرسازی راه است. قشر آستر معمولا با دانه بندی درشت تر و قیر کمتر و قشر رویه با دانه بندی ریزتر و قیر بیشتر ساخته میشود.
در زمان تهیه آسفالت ، علاوه بر نوع مصرفی که خواهد داشت به حمل مصرف آن توجه میشود. از آن جمله است: آفتابی یا سایه بودن محل ، روباز بودن یا قرار گرفتن درون تونل ، خشکی و نمناکی محل کار ، تغییرات دمایی که باید تحمل کند، فصل ساختن راه و مانند آن.
انواع مصالح سنگی آسفالت
مصالح سنگی درشت
شامل ذرات درشت تر از الک شماره ۸ (یا ۱۰) است. این مصالح که معمولا از شن طبیعی و سنگ یا قلوه سنگ شکسته است، باید عاری از مواد پوشاننده سطح دانهها (مانند لای یا رس) یا هر نوع ماده مضر دیگر که مانع چسبیدن قیر به ذرات میشود ذرات سست و کلوخههای گلی و سنگهای تجزیه شده باشد. ساییدگی این مصالح در ۵۰۰ دور چرخش ماشین لوس آنجلس نباید از ۴۰ برای آستر و از ۳۰ برای رویه تجاوز کند. همچنین باید لااقل ۶۰ درصد وزنی دانههای درشت ، حداقل در دو چشمه شکسته باشند. مقاومت اینگونه مصالح در مقابل عوامل جوی پس از ۵ چرخه آزمایش با سولفات سدیم نباید از ۸ درصد بیشتر باشد.
مصالح سنگی ریز
به مصالحی اطلاق میگردد که از الک شماره ۸ میگذرند، ولی روی الک شماره ۲۰۰ باقی میمانند. این مصالح از شکستن سنگ یا شن یا از ماسه طبیعی یا مخلوطی از آنها بدست میآیند. مصالح سنگی ریز ، باید تمیز و سخت و بادوام و تا حد امکان گوشهدار و عاری از پوشش رسی ، لای یا هرگونه مواد مضر دیگر ، که مانع چسبیدن قیر به ذرات میگردد، باشند. علاوه بر آن باید عاری از کلوخههای رسی و دانههای سست سنگهای تجزیه شده باشند. مقاومت این مصالح در مقابل عوامل جوی پس از ۵ چرخه آزمایش با سولفات سدیم باید کمتر از ۸ درصد باشد (افت وزنی کمتر از ۸ درصد).
مصالح سنگی فیلر (پرکننده)
فیلر به دانههای ریزی از مصالح سنگی اطلاق میشود که از الک شماره ۲۰۰ میگذرند. این ذرات باید عاری از مواد آلی و رس باشند. فیلر را میتوان از شکستن و خرد کردن سنگهای مناسب بدست آورد. هرگاه فیلر موجود (حاصل از شکستن سنگ یا قلوه سنگ و شن) کافی یا مرغوب نباشد، میتوان از گرد سنگهای آهکی ، آهک شکفته ، سیمان پرتلند یا سایر موارد معدنی مشابه که خمیرسان نباشند و با استاندارد کار وفق دهند، استفاده کرد.
فیلر مصرفی در آسفالت ، چه به صورت فیلر موجود در مصالح سنگی درشت و ریز و چه به صورت فیلری که احیانا جداگانه تهیه و به مخلوط اضافه میشود، باید به اندازهای باشد که دانه بندی مصالح سنگی و فیلر به روی هم در حدود فرمول کارگاهی شود.
ویژگیهای مصالح سنگی بتن آسفالتی
مصالح سنگی بتن آسفالتی باید دارای دانه بندی پیوسته باشد. به نحوی که ذرات ریز فضاهای بین ذرات درشت تر را پر نماید. دانه بندی مصالح سنگی و فضای خالی آن فوق العاده در کیفیت آسفالت حاصله تاثیر دارد. مصالح سنگی پس از آن که بر طبق فرمول کارگاهی مخلوط شدند، باید آزمون ارزش ماسهای بر روی آنها انجام شود. نتیجه این آزمون باید لااقل ۵۰ باشد. قیر مصنوعی در آسفالت گرم معمولا ۷۰/۶۰ است. البته ممکن است، با توجه به وضع آب و هوا و نوع ترافیک ، از انواع دیگر قیر نیز استفاده شود. مقدار قیر مصرفی در مخلوط آسفالت بیشتر به صورت درصد قیر نسبت به مخلوط آسفالت نشان داده میشود.
کمیت و کیفیت مصالح سنگی و قیر و نحوه اختلاط آنها معمولا بر طبق بررسیهایی که در مورد همان کار مخصوص انجام گرفته و به طرح آسفالت موسوم است، انجام میشود. آسفالتها انواع دیگری نیز دارند که از آن میان میتوان از آسفالت نفوذناپذیر نام برد که برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل جسم راه اجرا میشود یا آسفالت سرد که در آن به عنوان ماده چسبنده از مخلوط قیر و قطران ، که در سرما نیز مایع است، استفاده میشود. آسفالت سرد را بیشتر بطور برجا میسازند.
آسفالت حفاظتی
آسفالتهای حفاظتی به آن دسته از مخلوطهای قیر و مصالح سنگی اطلاق میشود که جهت پوشش و محافظت راه در مقابل عوامل جوی بهکار گرفته میشوند. آسفالت حفاظتی باعث جلوگیری از فرسایش سطح راههای شنی و یا آسفالته میشود. این آسفالت به سهولت اجرا میشود و ضخامت آن معمولاً تا ۲٫۵ سانتیمتر است.
البته آسفالت حفاظتی می تواند کاملاً قیر نیز باشد، که در این نوع از آسفالت حفاظتی مصالح سنگی به کار نرفته است و به نوعی آن را از مخلوط های آسفالتی نیز می توان جدا نمود. که هدف از ایجاد لایه حفاظتی و اختصاصا از این نوع آسفالت ایجاد یک لایه قیر بر روی مصالح سنگدانه است تا مصالح سنگی را به مخلوط آسفالتی که بعدا مورد استفاده قرار می گیرد بچسباند. در این نوع آسفالت نباید از قیری استفاده شود که به لایه سنگدانه نفوذ کند، اما باید آسفالت بالا را بچسباند.
آسفالت سرد
آسفالت سرد (Cold Mix) به مخلوطی از مصالح سنگی و قیر مخلوط و یا امولسیون قیر گفته میشود که مواد اولیه آن در دمای محیط مخلوط شوند. در برخی انواع آسفالت سرد، ممکن است قیر بر حسب ضرورت گرم شود، اما سایر مصالح بدون گرم شدن با قیر مخلوط میشوند. آسفالت سرد به دو دسته زیر تقسیمبندی میشود:آسفالت سرد پیش ساخته (Plant Mixed cold mix)
خواص فیزیکی :
چگالی آسفالت فشرده برابر ۲٫۲ تن بر متر مکعب میباشد.
آسفالت بطور کلی مخلوطی است از مصالح سنگی با دانه بندی پیوسته و یک ماده چسباننده که معمولا قیر است. آسفالت با توجه به کاربرد آن به صورتهای گوناکون ساخته می شود. آشناترین نوع آسفالت همان آسفالت گرم یا بتن آسفالتی گرم است. مصالح سنگی معمولا بیش از ۹۰ درصد مخلوط آسفالت را تشکیل میدهند. از اینرو مصالح سنگی تاثیر بسزایی در کیفیت آسفالت حاصله دارد.
بررسی کیفیت آسفالت قیری و ارائه روش بتن غلطکی زود سخت شونده RCCP در ایران
استفاده از آسفالت قیری با توجه به معایب آن از جمله: آلودگی هوا و محیط زیست خصوصاً هنگام تولید، عدم سازگاری با شرایط اقلیمی به ویژه در فصل سرما، تغییر شکل و عمر کوتاه، عدم دوام در برابر مواد شیمیایی. با توجه به قیمت آن لازم دیده شد که طرحی مناسب و جایگزین با قابلیتهای مصالح موجود در کشور انتخاب گردد که پس از مطالعات اولیه و اجرای آزمایش با توجه به قابلیتهای فراوان رویه بتنی توانمند زود سخت شونده RCCP(ROLLER COMPACTED CONCRETE PAVEMENTS) عبارتند از: دامنه کاربرد بسیار وسیع، مقاومت فشاری بیش از سه برابر ماکزیمم مقاومت فشاری ثبت شده برای آسفالت قیری، صلبیت و عدم تغییر شکل، سازگاری با شرایط اقلیمی سرد و گرم، سرعت بالای اجرا و امکان بهرهبرداری زود هنگام، سازگاری با محیط زیست پیشنهاد گردید. بتن غلتکی RCCPبرای اولین بار در ایران هم اجرا شد، آن هم توسط مجتمع تولیدی تحقیقاتی بتن ایرانفریمکو در هشتگرد، نتایج آزمایشهای صورت گرفته نشان میدهد که این عملیات با موفقیت انجام گرفته است.
ازجمله مشکلات اساسی معابر سواره رو خیابانها و شبکههای بزرگراهی و محوطههای صنعتی در کشور ما تخریب و تعویضهای متوالی آسفالت میباشد که در کنار تحمیل خسارات میلیاردی به اقتصاد ملی، ضریب ایمنی جادهها و خیابانهای کشور را نیز به شدت کاهش داده است و البته خسارات فراوانی نیز به خودروها وارد میکند به نحوی که این وضعیت مورد اعتراض ۱۰۰ درصد صاحبان اتومبیلها و رانندگان میباشد! اعتراض که تکنولوژی فعلی ساخت معابر قادر به پاسخگویی و رفع این معضل نیست و نیازمند تغییر ساختاری و تکنیکی طراحی و ساخت معابر سواره رو و ترافیکی میباشد. از طرفی معضل زیست محیطی استفاده از مواد فعلی و هیدروکربنها در ترکیب آسفالت قیری در کنار پائین بودن قابلیتها و آسفالت قیری برای احراز بسیاری از مشخصات فنی مورد لزوم در معابر ترافیکی بالاخص دوام و پایداری در برابر تغییرات جوی و سیکلهای یخبندان، گزینه رویههای بتنی RCCP را پیش رو قرار داده است.
کاربرد رویه بتنی RCCP زود سخت شونده
دامنه کاربرد بسیار وسیع در ساخت جادهها و خیابانهای اصلی و فرعی، آزاد راهها، باند پرواز، آشیانه هواپیما، کف سالنهای صنعتی، محوطههای صنعتی و انبارها، باراندازها، جاده معادن، پیاده روها، ورزشگاهها، پیست اتومبیلرانی، کف نمایشگاههای صنعتی و تجاری، محوطههای تجاری، بنادر اسکلهها، دامداریها، سردخانهها، جادههای شیبدار، لوپها، میادین، دورها، پلها، کف ترمینالها، ایستگاههای اتوبوس و کامیون (گاراژ) را میتوان نام برد.
مقاومت رویه بتنی RCCP زود سخت شونده
مقاومت فشاری با نسبت آب به سیمان پایین و صفر بودن اسلامپ از ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع که در شرایط عمل آوری و با مرغوبترین مصالح به دست آمده است که تحمل بارهای سنگین ترافیکی به ویژه در محل شیبها، دورها، بارهای ترافیکی و ایستگاههای سنگین را به راحتی تحمل میکند.
صلبیت
صلب بودن و عدم تغییر شکل در برابر بارهای وارده و ضربات ناشی از سقوط اجسام سخت.
سازگاری با شرایط آب و هوایی
دوام بلندمدت نسبت به آسفالت قیری در مناطق گرمسیر و معتدل با توجه به اینکه در برابر افزایش دما مقاوم بوده و هیچگونه تغییر شکلی در آنها ایجاد نمیشود. در مناطق سردسیر رویه بتنی (RCCP) به خاطر جذب آب پایین و مقاوم بودن در برابر سیکلهای یخبندان در مواجه با آسیبهای احتمالی ایمن و مقاوم است.
اجرا و بهرهبرداری زود هنگام
سرعت بالای اجرا و سهولت نگهداری و قابلیت بهرهبرداری زود هنگام حتی در مواقع اضطرار (دوازده ساعت پس از اجرا).
سازگاری با محیط زیست
رویه بتنی RCCP به خاطر نفوذناپذیری مواد متشکله آن به بافت مصالح و طبیعت، به عنوان رویه سازگار هیچگونه مشکل زیست محیطی در محدوده کاربردی خود ندارند. و تا پایان دوره دوام مواد و مصالح متشکله آن به عنوان بخشی از طبیعت تعریف میشود. رنگ خاکستری و خنثی RCCP، ضریب جذب دمای مناسبی دارد و این به خاصیت پایین آوردن دمای محیط کمک میکند.
معایب آسفالت قیری
آسفالت قیری که در مقابل فشارهای فیزیکی مقاومت چندانی ندارد، این مقاومت در مرغوبترین آسفالت قیری ایران معادل ۸۵ـ۷۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع است. و در برابر تغییرات جوی و تغییر دما تغییر شکل میدهد و عمر مفید کوتاهی دارد.
آلودگی هوا و محیط زیست
برای تهیه آسفالت قیری به چیزی حدود ۱۴۰ درجه سانتیگراد دما نیاز هست و در نتیجه برای تولید این نوع آسفالت مقادیر قابل توجهی سوخت به مصرف میرسد و میتوان گفت به لحاظ زیست محیطی، اقتصادی و خصوصاً آلودگی هوا در کلان شهرها بسیار نامناسب است.
عدم سازگاری با شرایط آب و هوایی
بخش قابل توجهی از افت کیفیت آسفالتهای قیری در عبور از فصل سرما و یخبندان اتفاق میافتد و عواملی از قبیل پدیده جذب آب و یخ زدگی و آب شدگی، نفوذ آب به لایههای زیرین و یا استفاده از نمک برای یخزدائی از جمله عوامل اصلی، تخریب آسفالتهای قیری در عبور از فصل سرما میباشد.
در مناطق گرمسیر با مشکل تغییر شکل آسفالت قیری مواجه هستیم.
عدم دوام در برابر مواد شیمیایی
آسفالت قیری در برابر مواد نفتی مانند گازوئیل، نفت، بنزین و اسیدهایی که در محوطههای صنعتی وجود دارند تخریب میشوند.
استفاده از قیر نامناسب
قیر مورد مصرف در راهسازی به طور مستقیم در مقابل عوامل جوی بوده و باید ضربههای ناشی از حرکت وسایل نقلیه را تحمل نماید.
خواص بتن غلطکی
به طور کلی خواص بتن غلطکی سخت شونده بستگی به دانهبندی، جنس و شکل سنگدانهها، و مواد سیمانی، نحوه ساخت مخلوط، درصد تراکم و کنترل اجرا دارد. مزیت این روش ساخت بتن، هزینه کمتر از انواع دیگر بتن و سرعت اجرایی بسیار زیاد آن بوده و در عین حال دارای خواص مکانیکی مورد نیاز بتن معمولی نیز میباشد. عموماً بتن غلطکی را بتنی سفت با اسلامپ صفر تعریف میکنند.
اجرای آسفالت گرم
مقدمه
قبل از حمل و پخش مخلوطی آسفالتی سطح راه باید در طول مورد نظر آماده شود چنانچه قرار است آسفالت بر روی قشر اساسی و یا زیراساس اجرا شود لازم است هرگونه پستی و بلندی (ناهمواری) برطرف و سطح راه کاملا مسطح گردد و سپس توسط هوای فشرده و یا غیره کلیه خاک و خاشاک از سطح راه حذف و سپس پریمکت شود.
پریمکت
– پریمکت Primcoat عبارت است از پخش یک قشر قیر با ویسکوزیته کم از نوع MC یا SC بر روی قشر اساس که به منظورهای نفوذ در خلل و فرج اندود کردن و چسباندن قشر آسفالت به سطح اساس به مقدار ۱ تا ۲ کیلوگرم در متر مربع دستگاه قیرپاش انجام می شود.
– عملیات پریمکت ۲۴ ساعت قبل از اجرای آسفالت انجام می شود و لازم است دستگاه به طور کاملاً یکنواخت و با درجه حرارت معین در سطح راه پخش نماید.
– حداقل مصرف قیر مناسب برای سطح شنی راه که خلل و فرج آن کم باشد برابر ۸/۰ کیلوگرم در متر مربع و در سطح راه با بافت درشت دانه و پر منفذ ۲ کیلوگرم متر مربع می باشد.
– استفاده از انواع قیر پریمکت در سطح اساس بستگی به درجه حرارت هوادارد به طوری که در هوای سرد قیر RC- 70 و در هوای معتدل قیر MC-70 و برای هوای گرم قیر از نوع SC- 70 استفاده می شود.
– متوسط مصرف قیر پریمکت ۲/۱ کیلوگرم در متر مربع می باشد و حداقل درجه حرارت قیر پریمکت ۷۰ درجه سانتیگراد برای قیر RC و برای قیر SC برابر ۱۱۰ درجه سانتیگراد خواهد بود.
– حداقل درجه حرارت هوا جهت اجرای پریمکت باید بیش از ۱۰ درجه سانتیگراد باشد و ضمناً در هوای مه آلود، مرطوب و بارانی اجرای آن مجاز نمی باشد.
– در صورت نیاز به اجرای آسفالت تازه بر روی آسفالت قدیمی لازم است که قبل از اجرا سطح راه توسط جاروی مکانیکی و یا هوای فشرده کاملا تمیز و عاری از گرد و غبار شده و سپس به منظور ایجاد چسبندگی بین لایه های آسفالت قدیم و جدید یک قشر تک کت Tack Coat بر روی آسفالت کهنه پخش شود.
تک کت
– تک کت Tack coat پخش یک لایه بسیار نازک امولسیون قیر رقیق شده و یا قیر مخلوط RCO می باشد که به مقدار ۳/۰ الی ۶/۰ کیلوگرم در متر مربع بر روی قشر آسفالت قدیمی پخش می گردد. ضروری است که هنگام اجرای تک کت سطح راه خشک و تمیز بوده و هوا نیز مه آلود و بارانی نباشد.
– دستگاه پخش تک کت باید کاملا سالم بوده تا بتواند تک کت را به طور کاملا یکنواخت در سطح جاده پخش نماید.
– هنگام اجرای پریمکت و یا تک کت می بایست جاده و یا خیابان مسدود گردیده و هیچ نوع عبور و مرور بر سطح آن صورت نگیرد.
– جهت کنترل مقادیر وزنی پریمکت یا تک کت پخش شده آزمایش سینی Plate انجام می شود. بدین منظور از یک سینی به ابعاد مشخصی ۳۰*۳۰ سانتیمتر که وزن آن نیز قبلا تعیین گردیده است و در مسیر قیرپاش در سطح جاده قرار می دهند استفاده می شود قیری که در سطح جاده پخش می شود بر روی سینی ریخته شده و پس از توزین در آزمایشگاه مقدار قیر پخش شده در متر مربع را تعیین می نمایند.
نمونه برداری از مصالح سنگی
– لازم است حداقل هفته ای یک بار از مصالح سنگی مورد استفاده در کارگاه به روش (ASHTO- T2) که در فصول بعدی به آن اشاره شده است نمونه برداری گردیده و بر روی آنها اعم از دانه ریز و دانه درشت به صورت جداگانه آزمایشات دانه بندی، حدود خمیری، ارزش ماسه ای، تعیین درصد شکستگی، انجام گرفته و نتایج را با مشخصات فنی مقایسه و در صورت تطابق با استاندارد از آنها استفاده شود.
– لازم است از مصالح سنگی سیلوهای گرم و غبار حاصل از غبارگیر، نمونه برداری و آزمایشات لازم بر روی آنها انجام و نتایج با مشخصات فنی مورد ارزیابی واقع شود.
– ضروری است که از هر یک تن قیر ورودی به کارگاه یک نمونه برابر استاندارد AASHTO- T40 اخذ و آن را تحت آزمایش های نفوذی و گروه ویسکوزیته قرار داده و نتایج با مشخصات فنی AASHTO-M26 , AASHTO-M20 مقایسه گردد.
اجرای آسفالت
– طرح آسفالت به روش مارشال (MARSHAL) توسط آزمایشگاه مکانیک خاک انجام و آسفالت در کارخانه برابر طرح ارائه شده از جانب آزمایشگاه ساخته و تولید شود و کارخانه آسفالت باید مجهز بوده و دارای تجهیزات لازم برای آنچه که در فصول بعدی شرح داده خواهد شد باشد.
– باید دقت شود داخل کامیونهایی که آسفالت حمل می نمایند تمیز و عاری از روغن، گل و لای و گرد و غبار باشد. ظرفیت تولید آسفالت و تعداد کامیون ها باید متناسب با ظرفیت پخش فینیشر باشد و حداکثرزمان تولید آسفالت تا پخش آن بیش از ۲ ساعت نگردد. باید سطح آسفالت را با ضخامت یکنواخت و مورد نیاز در سطح خیابان یا جاده پخش نماید.
– ضخامت آسفالت باید طوری تنظیم شود تا پس از متراکم شدن (غلطک خوردن) برابر ضخامت مشخصات فنی خواسته شده گردد.
– باید دقت لازم به عمل آید که محل اتصال عرضی آسفالت هم سطح و یکنواخت شود.
– درجه حرارت پخش مخلوط آسفالتی بستگی به نوع قیر ودانه بندی مصالح سنگی فصل اجرای کار و محیط، نوع و تعداد غلطک ها دارد. حداقل درجه حرارت برای آسفالت با دانه بندی پیوسته ۱۲۰ درجه سانتیگراد می باشد.
– کوبیدن اسفالت با غلطک های مختلف عملکرد متفاوت دارند ولی غلطک های مورد استفاده در متراکم کردن باید خودرو بوده و همچنین از غلطک های نوع کششی و بیش از ۸ تن وزن در متراکم کردن آسفالت استفاده نگردد.
– روی چرخ های غلطک باید گل گیر و لوله آبپاش و لوله آبپاش وجود داشته باشد تا از چسبیدن آسفالت به چرخ های آن جلوگیری کند. استفاده از گازوئیل و روغن سوخته به روی چرخ غلطک مجاز نمی باشد. سرعت غلطک ها در هنگام تراکم آسفالت نباید از ۵ کیلومتر در ساعت تجاوز نماید.
– عمل تراکم آسفالت باید بلافاصله پس از پخش مخلوط آسفالتی، صورت گیرد و حداقل درجه حرارت آسفالت نباید در هنگام تراکم از ۱۲۰ درجه سانتیگراد تجاوز ننماید.
– در قسمت هایی که به دلیل مختلف استفاده از غلطک های بزرگ میسر نیست از غلطک های کوچک استفاده شود و رعایت لازم جهت رسیدن به تراکم مناسب صورت گیرد.
– حداکثر سرعت غلطک نباید از ۵ کیلومتر در ساعت تجاوز نماید. در مرحله اول باید بلافاصله پس از پختن آسفالت توسط غلطک های بزرگ میسر نیست از غلطک های کوچک استفاده شود و رعایت لازم جهت رسیدن به تراکم مناسب صورت گیرد.
– حداکثر سرعت غلطک نباید از ۵ کیلومتر در ساعت تجاوز نماید. در مرحله اول بلافاصله پس از پخش آسفالت توسط غلطک فلزی بین ۸ تا ۱۲ تن آسفالت اطو و در مرحله دوم زمانی که در جه حرارت آسفالت ۹۵ درجه سانتیگراد می باشد و حالت خمیری دارد از غلطک لاستیکی استفاده و سرعت غلطک های لاستیکی ۴ تا ۵ کیلومتر در ساعت و فاصله دو غلطک باید طوری تنظیم شود تا از ۶۰ متر بیشتر نگردد . در مرحله نهایی و تکمیلی آرایش سطح آسفالت باید از غلطک بوزن ۸ تن استفاده شود.
– لازم است از آسفالت متراکم شده در ازا هر ۲۵۰ متر خطر عبور تعداد یک نمونه حجیم آسفالت اخذ و نسبت به اندازه گیری ضخامت آسفالت در حداقل سه نقطه اقدام شود. در صورتی که آسفالت بدون توزین و چشمی ساخته می شود و تهیه آن توسط کارخانه نگرفته است به جای فاصله ۲۵۰ متر، از هر صد متر نمونه برداری و ضخامت آن دقیقاً تعیین گردد.
– در تمام طول مسیر آسفالت ریزی باید اقدامات ویژه نسبت به نصب علائم ایمنی و اخباری به کار گرفته شود تا از عبور و مرور وسائل جلوگیری نمایند. زمانی وسائل نقلیه مجازند از روی آسفالت متراکم شده عبور نمایند که آسفالت ریزی باید اقدامات ویژه نسبت به نصب علائم ایمنی و اخباری به کار گرفته شود تا از عبور وسائل جلوگیری نمایند. زمانی وسائل نقلیه مجازند از روی آسفالت متراکم شده عبور نمایند که آسفالت آنقدر سرد شده باشد تا اثر چرخ بر روی آن باقی نماند و حداکثر درجه حرارت آسفالت سرد شده نباید از ۴۰ درجه سانتیگراد تجاوز ننماید.
– نمونه برداری از آسفالت کوبیده شده در فاصله ۱۰۰ یا ۲۵۰ متر همان طوری که شرح داده شد و به منظورهای زیر انجام می گیرد:
– تعیین ضخامت آسفالت
– تعیین درصد قیر آسفالت نسبت به مصالح و کل آسفالت
– آزمایش وزن مخصوص آسفالت
– تعیین درصد کوبیدگی آسفالت
– آزمایش مقاومت، نرمی و فضای خالی آسفالت
که ذیلاً نسبت به روش نمونه گیری و انجام آزمایش ها پرداخته می شود:
نمونه گیری از آسفالت
نمونه برداری از آسفالت در حین اجرا
– نمونه برداری یا نمونه گیری به اندازه خود آزمایش مهم می باشد. در هنگام نمونه گیری لازم است احتیاط و دقت لازم به عمل آمده تا نمونه اخذ شده حاوی تمام پارامترهای قابل قبول، از کیفیت کل آسفالت باشد. یک نمونه برداری مناسب باید نمایانگر خصوصیات اسفالت تهیه شده از مرکز تولید ساخت و تا موقع مصرف باشد نمایانگر خصوصیات آسفالت تهیه شده از مرکز تولید، ساخت و تا موقع مصرف باشد که با انجام آزمایش بر روی آن و بررسی نتیجه به دست آمده در مورد صحت نمونه گیری قضاوت خواهد شد.
نمونه گیری از روی تسمه نقاله:
هنگام نمونه برداری از روی تسمه نقاله آن را متوقف ساخته و مقدار دو قالب نمونه، از وسط تسمه بر می داریم و جهت انجام آزمایش ها، به آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک ارسال می نمائیم.
نمونه برداری از کامیون:
لازم است به طور اتفاقی از کامیون حامل آسفالت نمونه برداری شود. بدین منظور مقدار حداقل ۵ قالب نمونه برداشته شده را روی آسفالت سفره ریخته و پس از تقسیم بندی برابر روشی که در فصول تقسیم بندی و نمونه برداری شرح داده خواهد شد آن را تقسیم می کنیم و نمونه موردنظر را برداشته و به منظور انجام آزمایش های لازم ان را به آزمایشگاه منتقل کنیم.
نمونه برداری پس از متراکم کردن آسفالت
نمونه برداری توسط دستگاه کرگیری (Core) با مته به قطر ۴ اینچ از نوع سه الماسه انجام می شود. در صورت موجود نبودن دستگاه کرگیری نمونه آسفالت های لازم در طول مسیر جاده به ابعاد حداقل ۲۰*۲۰ توسط اره و یا چکش و قلم و با توجه به مقادیر ارائه شده در جدول زیر برداشته می شود. پس از برداشتن نمونه آن را از قیر پریمکت چسبیده و خاک را پاک نموده و بسته بندی می نماییم و با رعایت های لازم در حمل آن را به آزمایشگاه آسفالت می فرستیم. درجه حرارت محیط در نگهداری و حمل نمونه به منظور جلوگیری از هم پاشیدگی آن نقش به سزایی دارد.
بزرگترین سایز دانه در
مخلوط آسفالتی وزن تقریبی نمونه سطح مخلوطی متراکم شده
۲ اینچ (۵۰ میلی متر) ۱۶ کیلوگرم ۱۵۰۰ سانتی متر مربع
اینچ (۱-۳۸ میلیمتر)
۱۱ کیلوگرم ۹۰۰ سانتی متر مربع
۱ اینچ (۲۵ میلیمتر) ۹ کیلوگرم ۹۰۰ سانتی متر مربع
اینچ (۵/۱۲ میلیمتر)
۳/۷ کیلوگرم ۶۴۵ سانتی متر مربع
اینچ (۵/۱۲ میلیمتر)
۵/۵ کیلوگرم ۴۰۰
اینچ (۵/۹ میلیمتر)
۶/۳ کیلوگرم ۲۳۰ میلیمتر
نمره ۴ (۷/۴ میلیمتر) ۸/۱ کیلوگرم ۲۳۰ میلیمتر
لازم است بر روی نمونه های اخذ شد مشخصات کامل نمونه شامل:
– شماره نمونه
– محل نمونه برداری با مختصات یا کیلومتر محل نمونه برداری شده
– نام پروژه
– شماره پرژوه
– نام نمونه گیرنده
– ساعت و تاریخ نمونه برداری
– وضعیت هوا در هنگام نمونه برداری، قید گردد
در تهیه گزارش بایاد اطلاعاتی چون: وضعیت جغرافیایی محل منبع نمونه اخذ شده، کارخانه و نوع آن، مقدار پخت، مشخصات قیر و اجزا معدنی مصالح به کار رفته فواصل محل نمونه برداری از کارخانه و معدن و … درج گردد.
– در آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک بر روی نمونه های اخذ شده آزمایش های به شرح زیر که روش انجام و استاندارد آن آمده است انجام می گردد:
الف: تعیین ضخامت آسفالت
– جهت تعیین ضخامت دقیق آسفالت، پس از حذف کامل خاک و قیر چسبیده به آن که تراشیدن آن با کاردک تیز امکان پذیر است و ضخامت آسفالت را با کولیس و یا خط کش حداقل در سه نقطه تعیین و سپس معدل آنها به عنوان ضخامت آسفالت گزارش می شود.
ب: آزمایش تعیین درصد قیر در آسفالت
۱- قبل از انجام ازمایش لازم است وسائل و ابزار کار شامل، یک دستگاه سانتریفوژ برقی و یا دستی، فیلتر آزمایش، مواد حل شامل بنزین و یا تتراکلروکربن، پیمانه جهت ریختن بنزین و یا حلال در دستگاه سانتریفوژ اون با درجه تنظیم ترازو با دقت ۱/۰ گرم، کاردگ برس و یا قلم مویی، کاسه (ظرف جهت نمونه) را آماده می نماییم.
۲- آسفالت را در دمای ۵ ۱۱۰ درجه سانتی گراد در اون گذارده تا باز شود و پس از خارج نمودن از اون و سرد شدن آن مقدار حدود ۱۲۰۰ گرم نمونه را در پیاله دستگاه که قبلا وزن آن مشخص شده است ریخته و وزن آن را تعیین می نماییم.
۳- جداگانه وزن فیلتر را تعیین می نماییم.
۴- پیاله محتوی آسفالت را وزن نموده و در دستگاه سانتریفوژ سوار می کنیم و سپس فیلتر توزین شده را بر روی آن قرار داده درب دستگاه را بسته و با پیچ های موجود محکم می نماییم. بعد درب دستگاه سانتریفوژ را گذارده و با قلاب یا گیره ها درب آن را محکم می نماییم.
۵- در حداقل ۵ مرحله و هر مرحله ۲۵۰ سانتی متر مکعب حلال بنزین یا تتراکلروکربن را از قیف بالای دستگاه به درون آن ریخته و اگر دستگاه سانتریفوژ دستی است دسته را آن قدر گردانده تا کلیه بنزین یا قیر حل شده از شیر پایین دستگاه تخلیه شود. در صوت برقی بودن دستگاه کلید آن را روشن می کنیم. سپس با درجه مربوطه سرعت گردش و ویبره شدن آن را تنظیم می کنیم. این کارها را تا زمانی صورت می گیرد که تمام قیر حل شده و بنزین و یا حلال تمیز از دستگاه خارج شود.
۶- در این مرحله چفت دستگاه را باز و درب آن را بر می داریم. پس از باز کردن پیچ فیلتر و پیاله را با احتیاط برداشته و در داخل اون قرار می دهیم تا فیلتر و مصالح آسفالت در درجه حرارت ۱۱۰ خشک شوند. پس از خشک شدن آنها را از اون خارج نموده و فیلتر و ظرف و مصالح را دقیقاً وزن می کنیم و آنها را بر روی الک های ، ۴ ، ۲۰، ۴۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ دانه بندی می نماییم و سپس نمودار دانه بندی را رسم و با نمودار مشخصات فنی لازم مقایسه می کنیم.
ج: آزمایش وزن مخصوص آسفالت و درصد کوبیدگی
– وزن (نمونه آسفالت را در هوا) را با ترازو به دقت ۱/۰ گرم تعیین و سپس نمونه را در موم داغ فرو برده و پس از خارج کردن آن را وزن نموده (وزن نمونه با موم) را تعیین و در برگ آزمایش یادداشت می نماییم.
– وزن نمونه در آب را با استفاده از قانون ارشمیدس تعیین می نماییم به این شکل که هر جسمی که بدرون آب داخل شود به اندازه وزن مایع هم حجمش از وزن آن کاسته خواهد شد.
د: تعیین فضای خالی V.M.A
درصد وزنی مصالح سنگی * وزن مخصوص نمونه مارشال = -۱۰۰ درصد حجمی فضای خالی مصالح سنگی
وزن مخصوص مصالح سنگی
نتایج به دست آمده از آزمایش را با نتایج استاندارد و مشخصات فنی مقایسه می نماییم.
شرح کل آزمایشهای آسفالت در بخش طرح مخلوط آسفالت های گرم به روش مارشال که طی استاندارد ASTM-D 1559 آمده کاملا شرح داده شده است.
در کارگاه ساختمانی وظیفه تکنسین مقیم در آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک است که نتایج را به مهندس ناظر مقیم کارگاه گزارش نماید و ضمناً جهت مقایسه نتایج می توان از استانداردهایی به شرح زیر استفاده نمود:
مشخصات فنی و استاندارد مصالح، قیر و آسفالت
مصالح سنگی
نمونه برداری از مصالح سنگی AASHTO T-2
دانه بندی مصالح سنگی AASHTO T-11
هیدرومتری AASHTO T- 88
مشخصات فنی فیلر AASHTO M-17
دانه بندی فیلر AASHTO M-37
دانه بندی فیلر AASHTO M-39
مشخصات مصالح ریزدانه در مخلوط آسفالتی AASHTO M-6
نرمی مصالح ریزدانه AASHTO T-176
ارزش ماسه ای AASHTO T 96
سایش مصالح سنگی به روش لس آنجلس AASHTO T104
مقاومت مصالح سنگی در برابر عوامل جوی AASHTO T 84
وزن مخصوص و جذب آن مصالح ریزدانه AASHTO T- 85
وزن مخصوص و جذب آب مصالح درشت دانه AASHTO T-100, T-133
وزن مخصوص فیلر BS- 63
قیر
نمونه برداری از قیر AASHTO T-47
مشخصات قیرهای نفوذی AASHTO M-20
مشخصات قیرهای ویسکوز و آزمایشات مربوطه AASHTO M-226
مخلوط های آسفالتی
نمونه برداری از مخلوط های آسفالتی AASHTO T-168
طرح مخلوط های آسفالتی AASHTO D-1559
چسبندگی قیر و دانه بندی AASHTO T- 164
چسبندگی قیر به مصالح AASHTO T-182
تعیین درصد پوشش قیردانه درشت AASHTO T-166
وزن مخصوص مخلوط آسفالت کوبیده شده AASHTO T-166
وزن مخصوص ماکزیمم مخلوطهای آسفالتی AASHTO T-206
دانسیته مخلوط آسفالتی کوبیده شده AASHTO T-209
مشخصات کارخانه آسفالت AASHTO T- 230
بازرسی و نظارت کارخانه آسفالت AASHTO M-156
مواد افزودنی و تاثیر آن در آسفالت
مقدمه:
افزودنی ها به موادی اطلاق می گردد که در زمان تهیه آسفالت به مخلوط قیر و مصالح سنگی اضافه می شوند. افزودن این مواد باعث تغییرات ویژه در بتن آسفالتی شده و نهایتاً بهبود مشخصات فنی آسفالت را در پی خواهند داشت.
مهمترین عواملی که در به کارگیری مواد افزودنی در مخلوط های بتن آسفالتی موثر می باشند عبارتند از:
– کاهش قیمت آسفالت
– ضخامت کم لایه های آسفالتی حاوی مواد افزودنی
– کم شدن مرمت های روزمره و طولانی شدن فواصل بین بهسازی رویه های آسفالتی
– بالا رفتن فشار مجاز آسفالت
– به کار گرفتن تولیدات جامد صنعتی و وسایل جدید در تولید و اجرا
– بکار گرفتن ضایعات صنایع و بهداشت محیط زیست
که مختصراً توضیحات لازم داده خواهد شد:
الف: مواد افزودنی باعث جایگزین شدن مصالح و قیر شدن و صرفه جویی در مقدار مصرف قیر باعث کاهش مخارج آسفالت خواهد شد.
ب: به کارگرفتن مواد افزودنی باعث افزایش استقامت و قدرت باربری آسفالت شده و می توان برای بار ترافیک مشخص لایه آسفالت نازکتری به کار برد. با استفاده از مواد افزودنی مختلف می توان خواص مکانیکی بتن آسفالتی را در دراز مدت بهبود بخشیده و مقدار بهسازی و مرمت ها را کاهش داد.
ج: با پیشرفت صنایع و افزایش تنوع در تولیدات هر روز مواد جدیدی که پتانسیل به کارگیری در تهیه آسفالت را دارند به بازار عرضه می شوند. گسترش و توسعه تکنولوژی روسازی راه ایجاب می نماید که چنین مواردی در تهیه بتن آسفالت های مرغوب تر به کار گرفته شوند. ضمناً با تولید و عرضه ماشین آلات و وسائل آزمایشگاهی مدرن و دقیق تر سهولت بیشتر در اجرای عملیات آسفالتی میسر میگردد.
د: به موازات تولیدات مفید صنایع مواد زائد نیز حاصل می شود که به علت ویژگی های فیزیکی و مکانیکی به مقدار زیاد بعنوان ماده چسب و افزودنی به کار گرفته می شوند. که این کار استفاده دو جانبه دارد، از طرفی به مصرف رسیدن این مواد به تمیز شدن محیط زیست کمک می نماید و از طرف دیگر به عنوان یک منبع جدید در صنعت روسازی مورد بهره برداری قرار می گیرند و هدف از استفاده مواد افزودنی بهبود در عملکرد روسازی ها، پایین آوردن مرمت و بهسازی و کاهش مخارج در پروژه های راهسازی خواهد بود.
معمول ترین خرابی هایی که در روسازی آسفالت مشهود می گردد عبارتند از:
تغییر شکل های موضعی به علت نشست لایه های زیرین در اثر بار ترافیک، ایجاد شیار و موج در سطح اسفالت، قیرزدگی، ایجاد و انواع ترک ها که منجر به پاشیدگی و عریان شدن آسفالت می گردد و در فصول قبل به آن پرداخته شد. میزان خرابی ها با توجه به بار ترافیک و شرایط جوی متفاوت می باشد. به منظور کاهش خرابیها مهمترین نکاتی که در رابطه با انتخاب و نحوه عملکرد مواد افزودنی می توان در نظر گرفت تاثیر این مواد در تعیین ویسکوزیته مخلوط می باشد. چون آسفالت در درجه حرارت های بالا به علت پایین بودن ویسکوزیته قیر، نرم و در درجات حرارت پایین سخت و حتی شکننده می شود. مواد افزودنی باعث کم شدن تغییر شکل ها، قیرزدگی ها، بهبود بخشیددن به مقاومت مخلوط در برابر سایش و فرسایش و جلوگیری از بروز ترک ها به ویژه ترکهای پوست سوسماری و بهبود بخشیدن به خواص آسفالت های نامرغوب می شوند..
روش اجرا آسفالت
۹- روش اجرا
۹-۱- آماده کردن سطح خیابان
قبل از حمل و پخش آسفالت، مسیر عملیات
باید با توجه به میزان تولید و برنامه زمانبندی کار از هر جهت آماده و مهیا
شود. اگر آسفالت روی قشرهای شنی، زیراساس و اساس شکسته اجرا شود، باید
قبلاً هرگونه پستی و بلندی و ناهمواریها به نحو مطلوب مرمت شده، اندود
نفوذی قیری (پریمکت) به شرح مندرج در این بخش و بر اساس نقشههای اجرایی
انجام شده باشد. چنانچه عملیات آسفالتی روی پوششهای آسفالتی یا بتنی اجرا
میشود، باید ابتدا بر اساس پیشبینیهای مندرج در مشخصات فنی خصوصی نسبت به
تعمیر، اصلاح و مرمت آسفالتهای موجدار یا فتیلهدار و یا سطوح بتنی معیوب
اقدام شود. در این حالت باید بستر کار از هرگونه مواد خارجی، گردوغبار و گل
و لای پاک شود، این کار با جاروهای مکانیکی یا هوای فشرده صورت میگیرد و
سپس به شرح مندرجات این بخش قیرپاشی یا اندود سطحی (تککت) انجام میشود.
برای دستیابی به عرض آسفالت طبق مشخصات، باید محور خیابان و کناره طرفین
آسفالت به دقت، خطکشی و علامتگذاری شود، فاصله علامتها در خطوط مستقیم،
۴۰ متر و در قوسها ۵ تا ۱۰ متر میباشد.
۹-۲- اندود نفوذی (پریمکت)
پخش یک لایه قیر محلول با ویسکوزیته کم
در سطح بستر شنی خیابان نظیر زیراساس و اساس را اندود نفوذی یا پریمکت
گویند. این اندود برای آماده نمودن سطوح زیرسازی به منظور پخش آسفالت روی
آن صورت خواهد گرفت. قیر پخش شده در داخل خلل و فرج مصالح سنگی، نفوذ کرده و
علاوه بر یکپارچه کردن و تحکیم مصالح، سبب تسهیل چسبندگی قشر آسفالت به
مصالح زیرین خواهد شد.
ـ میزان قیر و نحوه اجرای اندود نفوذی
ویسکوزیته قیر مصرفی و درجه حرارت محیط دارد. از این رو انتخاب مناسبترین
نوع قیر بستگی به ویسکوزیته قیر مصرفی، نوع دانهبندی بستر سنگی و فرایند
عمل آمدن قیر خواهد داشت.
چنانچه پریمکت در هوای سرد انجام شود،
بهتر است از قیر RC-70 و در صورت عدم دسترسی به این نوع قیر از قیر R-250 وMC-30 استفاده شود. در هوای معتدل میتوان
علاوه بر قیرهای فوقالذکر از قیر MC-70 یاMC-250 استفاده نمود. در شرایطی که هوای
محیط گرم باشد (بالای ۳۵ درجه سلسیوس)، علاوه بر تمامی قیرهای فوق میتوان
از قیرهای SC-70 وSC-250 نیز استفاده نمود. اندود نفوذی باید
هنگامی اجرا شود که هوا، بارانی و مهآلود نباشد و سطح کار، خشک یا دارای
رطوبت نسبتاً کمی باشد. در موقع پخش قیر درجه حرارت هوا در سایه، چنانچه
هوا رو به گرمی میرود، باید بیش از ۱۰ درجه و وقتی هوا رو به سردی میرود،
بیش از ۱۵ درجه سلسیوس باشد. مقدار قیر که پس از ۲۴ ساعت کاملاً جذب راه میشود،
برای سطح شنی با بافت ریزدانه ۵/۰ کیلوگرم در مترمربع و برای بافت
درشتدانه تا حدود ۲ کیلوگرم در مترمربع میباشد. میزان مناسب قیر مصرفی در
هر مورد توسط دستگاه نظارت، تعیین و به پیمانکار ابلاغ میشود. درجه حرارت
پخش قیر، باید بر اساس مندرجات مشخصات فنی خصوصی باشد. چون اغلب درجه
حرارت پخش، بالاتر از درجه اشتعال قیر است، باید نهایت دقت به عمل آید که
شعله آتش به قیر نزدیک نشود. پخش قیر با قیرپاش مجهز به وسایل گرمکننده
قیر صورت خواهد گرفت. برنامه کار باید چنان باشد که پس از اجرای اندود
نفوذی و عملآوری آن، قشر آسفالت اجرا شود. اندود نفوذی نباید زیر بار
ترافیک قرار گیرد، هرگاه عبور وسائط نقلیه اجتنابناپذیر باشد، باید روی
سطح قیرپاشی طبق دستور دستگاه نظارت با ماسه پوشانیده شود.
۹-۳- اندود سطحی (تککت)
لایهای نازک از امولسیون قیری را که
روی سطوح آسفالتی یا بتنی، پخش شده و موجب چسبندگی آسفالت به سطح زیرین آن
میشود، اندود سطحی یا تککت گویند.
ـ میزان قیر و روش اجرا
نوع امولسیونهای قیر در اندود سطحی قیر
آنیونیک SS-1 وSS-1h یا کاتیونیک CSS-1 و CSS-1h میباشد. درجه حرارت پخش این قیرها
بین ۲۵ تا ۵۵ درجه سلسیوس میباشد. قبل از پخش امولسیون قیر، باید با وسایل
مناسب نظیر جاروی مکانیکی و سایر روشهای مورد تأیید، تمامی سطوح کار از
گردوخاک و سایر آلودگیها کاملاً تمیز شود، به طور کلی سطح کار، باید از
هرگونه مواد اضافی عاری باشد. میزان قیر پخش شده در سطح کار، بستگی به
شرایط سطح کار، دارد، به هر حال رعایت نکات زیر الزامی است:
ـ در صورتی که قرار است دو یا چند قشر
آسفالت در فاصله زمانی یک الی دو هفته به طور متوالی پخش شود، مشروط بر
آنکه باران روی آن نباریده و هوا سرد نباشد، با نظر دستگاه نظارت میتوان
از پخش اندود تککت خودداری نمود.
ـ در صورتی که روی سطح آسفالت پخش شده
تازه، باران ببارد و یا سطح آلوده به گردوغبار شده باشد، میزان قیر
۳۳/۰-۲۳/۰ کیلوگرم در مترمربع میباشد. قبل از پخش امولسیون قیری، باید آن
را با آب شیرین و زلال هم حجم خود رقیق نمود.
چنانچه اندود تککت روی آسفالت کهنه یا
سطوح آسفالت سطحی باشد، میزان آن ۶۸/۰-۳۵/۰ کیلوگرم در مترمربع میباشد، در
هر صورت میزان دقیق قیر با نظر دستگاه نظارت مشخص میشود. پخش اندود به
وسیله دستگاه پخش امولسیون قیر صورت میگیرد. دستگاه پخش قیر باید مجهز به
ادوات لازم، بدون عیب و تنظیم شده باشد. به طوری که امولسیون قیر را به طور
یکنواخت و به مقدار خواسته شده در سطح کار پخش نماید. دستگاه پخش قیر باید
مجهز به سرعتسنج بوده و بتواند مقدار امولسیون پخش شده را کنترل نماید.
در صورت لزوم و با توجه به درجه حرارت هوا، دستگاه قیر پخشکن باید مجهز به
گرمکن باشد تا بتواند مواد قیری را به درجه حرارت پخش برساند. مخازن
امولسیون قیر، باید در مقابل سرما محافظت شود. سطح قیر باید پوشیده باشد و
در معرض هوا قرار نگیرد. پخش آسفالت بر روی اندود سطحی باید در همان روز
صورت گیرد. در موقع پخش اندود سطحی، درجه حرارت محیط نباید از ۱۰ درجه
سلسیوس کمتر باشد. در صورتی که درجه حرارت کمتر از ۱۰ درجه سلسیوس باشد،
باید پخش قیر با نظر دستگاه نظارت انجام گیرد.
در هر صورت درجه حرارت پخش، نباید از ۵
درجه سلسیوس کمتر باشد.
۹-۴- پخش آسفالت
۹-۴-۱- کلیات
پس از آماده شدن سطح کار باید مصالح
آسفالتی ، پخش و آماده کوبیدن گردد. پخش آسفالت از نظر درجه حرارت محیط،
درجه حرارت مخلوط آسفالتی و آمادگی سطح کار، باید به تأیید دستگاه نظارت
رسیده باشد و پیمانکار قبل از تأیید دستگاه نظارت مجاز به پخش آسفالت
نخواهد بود.
در مواقع بارانی، روی سطوح آلوده، سطوح
یخ زده و دمای محیط کمتر از ۷ درجه سلسیوس، پخش آسفالت به هیچوجه مجاز
نمیباشد. اصولاً برنامه زمانبندی اجرای عملیات، باید چنان باشد که پخش
آسفالت در فصول مناسب سال صورت گیرد. اساساً درجه حرارت سطح کار، نباید از
۲۵ درجه سلسیوس کمتر باشد. پخش آسفالت با وسایل زیر صورت میگیرد:
۹-۴-۲- پخش با فینیشر
پخش
آسفالت باید با دستگاه فینیشر انجام شود. فینیشر باید بتواند مخلوط
آسفالتی را به صورت یکنواخت در عرض، ضخامت و شیب موردنظر پخش نماید. محفظه و
پرههای دستگاه پخشکننده، باید به نحوی باشد که آسفالت را به طور یکنواخت
در جلوی صفحههای اطوی فینیشر پخش نماید. اطوی فینیشر باید مجهز به وسایل
تسطیح باشد که در درجه حرارتهای معین بتواند سطحی همگن و یکنواخت ایجاد
نموده و از شیاردار شدن و فتیله شدن آسفالت جلوگیری به عمل آید. این اطو
باید به گرمکن مجهز باشد که در صورت لزوم از آن استفاده شود. در موارد خاص
و برای تنظیم دقیق سطح آسفالت، پیمانکار باید از فینیشرهای تمام اتوماتیک
استفاده نماید. دستگاه فینیشر باید مجهز به کوبندههای ارتعاشی باشد و
بتواند آسفالت را در لایههایی با ضخامتهای مختلف و عرضهای خواسته شده، پخش
نماید. در صورتی که آسفالت بیشتر از یک قشر پخش شود، باید اتصالهای طولی و
عرضی هر قشر حداقل ۱۵ سانتیمتر از اتصالهای نظیر قشر زیرین فاصله داشته
باشد. در صورتی که عرض پخش آسفالت زیاد باشد و اجباراً پخش در چند خط عبور
انجام شود، باید حتیالامکان پخش خطوط مجاور همزمان صورت گیرد تا ترک طولی
ایجاد نشود. باید دقت شود که محل اتصال عرضی سطح آسفالت کاملاً یکسان و
یکنواخت بوده و بعد از کوبیده شدن، ناهمواری ایجاد نشود. بدین منظور
پیمانکار باید به تعداد کافی کارگر مجرب همراه با دستگاه فینیشر آماده به
کار داشته باشد تا شیارها و ناهمواریها و نقایص احتمالی را با تخته ماله و
وسایل مناسب و مورد تأیید دیگر برطرف سازند. اندازهگیری آسفالت پخش شده و
کوبیده شده با میله انجام میشود تا در صورت لزوم ضخامت متوسط آسفالت پخش
شده، کنترل شود. پخش آسفالت با وسایل دستی و تخته ماله فقط در سطوح محدود و
با تأیید قبلی دستگاه نظارت مجاز خواهد بود.
۹-۴-۳- پخش با گریدر
پخش آسفالت به منظور تسطیح، رگلاژ و
اصلاح پروفیلهای سطح خیابان موجود یا ترمیم و بازسازی شیب عرض در قوسها را
میتوان با گریدر و پس از دریافت موافقت دستگاه نظارت انجام داد. به منظور
پخش یکنواخت آسفالت با گریدر، ابتدا باید سطح کار در طول موردنظر، میخکوبی و
ریسمانکشی شود. این میخکوبی باید در امتداد محور و در کنارههای مسیر
صورت گیرد، سپس با توجه به ارتفاعات به دست آمده از میخکوبی، آسفالت
موردنظر در سطح خیابان ریسه شود. پس از آن گریدر مبادرت به پخش آسفالت بدون
مانور اضافی و جابهجایی آسفالت مینماید، بدین منظور باید از رانندگان
مجرب و آشنا به این نوع کار برای گریدر استفاده نمود. به نحوی که
حتیالامکان از رفت و برگشتهای اضافی خودداری به عمل آید. پس از پخش آسفالت
با گریدر و صاف کردن آن با غلتک چرخآهنی، برای تراکم از غلتکهای لاستیکی
استفاده میشود. عموماً پخش آسفالت با گریدر باعث ایجاد سطحی با بافت درشت و
زبری زیاد میشود که میتواند باعث پیوستگی بین این قشر و قشر رویه
آسفالتی باشد. ضخامت آسفالت پخش شده در قشر رگلاژ در فرورفتگیها، نبایستی
از ۵/۷ سانتیمتر بیشتر باشد. برای اصلاح شیب عرضی قوسها چنانچه بیش از یک
قشر آسفالت نیاز باشد، باید پخش آسفالت چنان صورت گیرد که ضخامت آسفالت
کوبیده شده در خارج قوس، حداکثر ۵ سانتیمتر و در داخل قوس، حداقل ۵/۲
سانتیمتر باشد.
۹-۴-۴- درجه حرارت پخش
درجه حرارت پخش مخلوط آسفالتی تابع دمای
محیط اجرای کار، نوع و دانهبندی مصالح سنگی و نوع قیر مصرفی است.
۹-۴-۵- تراکم آسفالت
کوبیدن آسفالت با غلتکهای فولادی
سهچرخ، غلتکهای لرزشی، غلتکهای لاستیکی و غلتکهای دوچرخ یا سهچرخ و
غلتکهای مختلط انجام میشود. نوع و تعداد غلتکهای موردنظر در هر مورد با
توجه به میزان آسفالت پخش شده، باید به تأیید دستگاه نظارت برسد. به طور
کلی تعداد غلتکها باید برای حصول تراکم مورد لزوم کافی بوده و نباید کمتر
از دو دستگاه باشد. انواع غلتکها به شرح زیر باید مورد استفاده قرار گیرند:
یک ـ غلتکهای فولادی
این غلتکها شامل غلتکهای صاف (استاتیک)
یا غلتکهای لرزشی میباشند. وزن غلتکهای دوچرخ یا سهچرخ، باید حداقل ۸ تن و
فشار روی هر واحد از عرض چرخ غلتک، حداقل ۴۵ کیلوگرم بر سانتیمتر باشد.
روی سطح غلتکها باید گلگیر و آبپاش نصب شود. حرکت غلتکهای صاف باید
حتیالامکان یکنواخت بوده و سرعت آن، نباید از ۵ کیلومتر در ساعت تجاوز
نماید. غلتکهای لرزشی برای کوبیدن آسفالت باید خودرو بوده و از نوع کششی
آنها نباید استفاده شود. وزن غلتک لرزشی نباید کمتر از ۷ تن باشد، بار خطی
استاتیک این غلتکها، باید بین ۲۵ تا ۴۵ کیلوگرم بر سانتیمتر عرض و میزان
ارتعاش آنها ۲۰۰۰-۳۰۰۰ در دقیقه باشد. میزان نوسان غلتکهای ارتعاشی ۸/۰-۴/۰
میلیمتر و سرعت حرکت آنها، حداکثر ۵ کیلومتر در ساعت میباشد.
دو ـ غلتکهای لاستیکی
این غلتکها باید خودرو بوده و وزن آنها
بین ۱۵ تا ۳۰ تن باشد. در این غلتکها باید فضای کافی برای افزایش وزن تعبیه
گردد. فشار باد چرخ این غلتکها بین ۵ تا ۵/۸ کیلوگرم بر سانتیمترمربع است.
برای اینکه آسفالت به چرخها نچسبد، حتیالامکان باید چرخها در تمام مدت
کار گرم بماند، در غیر این صورت باید از لوله آبپاش و گلگیرهای پارچهای
ضخیم برای تمیز نگه داشتن چرخها استفاده نمود. لاستیک چرخ غلتکها باید سالم
و بدون نخزدگی باشد. سرعت غلتک لاستیکی، نباید از ۸ کیلومتر در ساعت تجاوز
نماید.
سه ـ نحوه کوبیدن آسفالت
تراکم آسفالت باید بلافاصله و همزمان با
پخش انجام شود. در این مرحله باید توجه داشت که درجه حرارت پخش چنان باشد
که آسفالت، تاب تحمل وزن غلتک یا اثرات ارتعاشی غلتکهای لرزشی را داشته و
زیر بار چرخ، فتیله و جابهجا نشود و در سطح آن پس از اتمام غلتکزنی،
شیارهای طولی و عرضی به وجود نیاید. غلتکزنی باید چنان صورت گیرد که هر
گذر غلتک در هر مرحله از تراکم، قسمتی از گذر قبلی را بپوشاند تا تراکم
یکنواخت و همگن در تمام سطح کار تأمین شود. تغییر مسیر غلتکها یا جلو عقب
رفتن آنها با دقت و آهستگی صورت گیرد. مراحل مختلف کوبیدن به شرح زیر است:
مرحله اول ـ این مرحله پس از پخش مخلوط
آسفالتی، شروع و توسط غلتکهای سهچرخ، دوچرخ و یا لرزشی انجام میشود.
چنانچه غلتکهای فوقالذکر با یکدیگر کار کنند، درست در پشت سر فینیشر، باید
غلتک سهچرخ عمل نماید. سرعت غلتک در این مرحله ۳ کیلومتر در ساعت و وزن
آن ۸ الی ۱۲ تن است. سرعت غلتک لرزشی ۴-۵ کیلومتر در ساعت و وزن آنها ۷ تا
۱۲ تن میباشد. فاصله غلتکها با فینیشر، نباید از ۵۰ متر تجاوز نماید. درجه
حرارت مخلوط آسفالت باید چنان باشد که مخلوط آسفالت به چرخ نچسبد و در سطح
آن ترکهای طولی و عرضی ایجاد نشود. حداقل درجه حرارت برای مخلوطهای
آسفالتی با دانهبندی پیوسته، ۱۲۰ و برای مخلوطهای با دانهبندی گسسته ۸۰
درجه سلسیوس، میباشد.
مرحله دوم ـ در این مرحله مخلوط آسفالتی
هنوز حالت خمیری داشته و عمل تراکم بلافاصله بعد از مرحله اول صورت خواهد
گرفت و غلتکزنی تا حصول تراکم موردنظر ادامه خواهد یافت. درجه حرارت مخلوط
آسفالتی با دانهبندی پیوسته در این مرحله، ۹۰ درجه سلسیوس است. غلتکهای
به کار گرفته شده در این مرحله، باید از نوع چرخ لاستیکی یا لرزشی انتخاب
شوند تا بتوان به تراکم یکنواختتر و همگنتر در فاصله زمانی کوتاهتر دست
یافت. سرعت غلتکهای لاستیکی در این مرحله، ۵ تا ۸ و سرعت غلتکهای لرزشی، ۴
تا ۵ کیلومتر در ساعت است. بکارگیری غلتکهای استاتیک در این مرحله به جای
غلتکهای لاستیکی یا لرزشی با تأیید دستگاه نظارت مجاز میباشد. غلتکزنی تا
حصول تراکم موردنظر باید قبل از سرد شدن آسفالت خاتمه یافته باشد، این
درجه حرارت برای غلتکهای لرزشی، ۷۰ و برای غلتکهای لاستیکی، ۸۵ درجه سلسیوس
است.
مرحله نهایی ـ غلتکزنی در این مرحله به
عنوان عمل کمکی و برای محو آثار ناشی از چرخ غلتکهای مراحل پیشین صورت
خواهد گرفت. غلتکهای مورد استفاده در این مرحله از نوع غلتکهای استاتیکی با
سرعت ۵ کیلومتر در ساعت و وزن حداقل ۸ تن میباشد. عمل غلتکزنی تکمیلی،
باید بلافاصله بعد از مرحله دوم صورت گیرد تا مخلوط آسفالتی هنوز کارایی
لازم برای محو آثار غلتکزنی قبلی را داشته باشد.
۹-۴-۶- کنترل تراکم
قشرهای آسفالتی شامل اساس آسفالتی، آستر
و رویه، باید حداقل تا تراکم (۹۷%) نمونه آزمایشگاهی مارشال کوبیده شوند.
وزن مخصوص نمونه مارشال به طریقه آشتو T166 و تراکم نسبی قشرهای آسفالتی به روش آشتو T230اندازهگیری میشود.
۹-۴-۷- کنترل کیفیت
نحوه کنترل کیفیت مصالح و ساخت آسفالت،
باید در مشخصات فنی خصوصی ذکر شود، در صورت عدم وجود این مشخصات رعایت
مشخصات ذیل الزامی است:
ـ نمونهبرداری از مصالح سنگی
مطابق آشتو T2
ـ دانهبندی مصالح سنگی مطابق
آشتو T11 و T27
ـ آزمایش هیدرومتری
مطابق آشتو T88
ـ مشخصات فیلر
مطابق آشتو M17
ـ دانهبندی فیلر
مطابق آشتو M37
ـ مشخصات مصالح ریزدانه در مخلوط
آسفالتی مطابق آشتو M39
ـ آزمایش ضریب نرمی مصالح ریزدانه
مطابق آشتو M6
ـ آزمایش ارزش ماسهای مصالح ریزدانه
مطابق آشتو T176
ـ سایش مصالح با روش لوسآنجلس
مطابق آشتو T96
ـ مقاومت مصالح سنگی در مقابل عوامل جوی
مطابق آشتو T104
ـ تعیین وزن مخصوص و جذب آب مصالح سنگی
درشت و ریز مطابق
آشتو T85 و T84
ـ وزن مخصوص فیلر
مطابق آشتو T100 و T133
ـ تعیین ضریب تورق و تطویل مصالح سنگی
مطابق BS63
ـ نمونهبرداری از قیر
مطابق آشتو T47
ـ مشخصات قیرهای نفوذی و آزمایشهای
مربوط مطابق آشتو M20
ـ مشخصات قیرهای ویسکوزیته و آزمایشهای
مربوط مطابق آشتو M226
ـ نمونهبرداری از مخلوط آسفالتی
مطابق آشتو T168
ـ طرح مخلوطهای آسفالتی به روش مارشال
مطابق ASTM D1559
ـ تعیین درصد قیر و دانهبندی آسفالت
مطابق آشتو T164
ـ آزمایش چسبندگی قیر به مصالح سنگی
مطابق آشتو T182
ـ آزمایش تعیین درصد پوشش قیری دانههای
درشت مطابق آشتو T195
ـ وزن مخصوص مخلوط آسفالتی کوبیده شده
مطابق آشتو T166
ـ وزن مخصوص ماکزیمم مخلوط آسفالتی
(بدون فضای خالی) مطابق
آشتو T209
ـ دانستیه مخلوط آسفالتی کوبیده شده سطح
راه مطابق آشتو T230
ـ مشخصات کارخانه آسفالت
مطابق آشتو M156
ـ بازرسی و نظارت کارخانه آسفالت
مطابق آشتو T176
۹-۴-۸- کنترل عبور و مرور
پیمانکار باید در حین اجرای کار و قبل
از اتمام پخش و مراحل سهگانه کوبیدن، از عبور و مرور روی سطح آسفالت
جلوگیری نماید. عبور و مرور وقتی مجاز خواهد بود که پس از ختم مرحله سوم
آثار چرخ ماشینآلات بر روی آسفالت نمانده و به اندازه کافی سرد و سخت شده
باشد، درجه حرارت آسفالت از ۴۰ درجه سانتیگراد کمتر باشد و یا حداقل ۳ ساعت
از خاتمه زمان پخش آسفالت گذشته باشد.